بررسی داده های حاصل از آنالیز gc و py-gc در برخی از میادین نفتی دشت آبادان

دشت آبادان زون ساختاری واقع در انتهای جنوب غربی زاگرس است. هدف از این مطالعه بررسی ژئوشیمیایی سازندهای سرگلو، گرو، گدوان و کژدمی به عنوان سنگ های منشأ احتمالی و تعیین مشارکت این سازندها در هیدروکربورزایی، مطالعه نفت های موجود در مخازن (سروک، گدوان، فهلیان) دشت آبادان و تعیین پارامترهای نوع ماده آلی، بلوغ، بررسی ارتباط ژنتیکی بین نفت ها و تطابق نفت ها با سازندهای مورد مطالعه می باشد. در این مطالعه 37 نمونه از سنگ های منشأ احتمالی مورد آنالیز پیرولیز کروماتوگرافی گازی، 73 نمونه بیتومن و 35 نمونه نفت مورد آنالیز کروماتوگرافی گازی قرار گرفتند. نمودار pr/nc17 در مقابل ph/nc18 و پارامترهای pr/ph، cpi، waxiness، tar حاکی از کروژن نوع iii و ii-iii، محیط ته نشست احیا تا نیمه اکسیدان و بلوغ پایین سازند پابده و گورپی می باشند. همچنیین این پارامترها بیانگر ماده آلی دریایی سازند گدوان و مخلوط ماده آلی دریایی و خشکی سازند کژدمی، گرو و سرگلو می باشند. بلوغ سازند کژدمی از حد نابالغ تا بالغ تغییر می-کند، به طوریکه بیشترین بلوغ مربوط به آزادگان شمالی، سپهر، آب تیمور، امید، ماهشهر و پایین ترین بلوغ این سازند مربوط به آزادگان جنوبی و هندیجان می باشد. سازند گدوان در محدوده پنجره نفت قرار دارد، بیشترین بلوغ این سازند در آزادگان و کم ترین بلوغ در میدان هندیجان می باشد. بیشترین بلوغ سازند سرگلو در میدان دارخوین و جفیر و پایین ترین بلوغ مربوط به میدان هندیجان و آزادگان جنوبی است. بررسی نمونه های نفت با استفاده از آنالیز کروماتوگرافی گازی بیانگر سنگ منشأ با ماده آلی دریایی و محیط ته نشست احیایی سنگ منشأ نفت تمام مخازن دشت آبادان است. باتوجه به تغییرات بلوغ، مخازن دشت آبادان در دو گروه با بلوغ بالا (مخزن فهلیان، کژدمی و گدوان) و بلوغ پایین (مخزن ایلام، سروک و داریان) دسته بندی شدند. نتایج آنالیزهای تکمیلی (gc)، پارامترهای pr/ph، cpi، waxiness، tar نشان دادند که نفت مخزن سروک می تواند از مراحل اولیه بلوغ و زایش نفت، سنگ منشأ باشد، به همین دلیل بلوغ پایین تری نسبت به مخزن فهلیان و گدوان دارد، همچنین احتمالا سازند کژدمی در میادین با بلوغ بالا در شارژ نفت مخزن سروک مشارکت داشته است. به علت بلوغ پایین سازند گرو و سرگلو در بخش غربی دشت آبادان و تشابه نفت مخازن آن با نفت حوضه mesopotamian عراق احتمال مشارکت سازند سلی و یاماما در تولید نفت مخازن این بخش وجود دارد. باتوجه به بلوغ بالای سازند کژدمی در بخش شرقی دشت آبادان می توان نتیجه گرفت که سازند گرو در این بخش به بلوغ کامل رسیده باشد و مخازن این بخش را شارژ کرده است.